ADLİ YARDIM YÖNETMELİĞİ TASLAĞI

AMAÇ

Madde 1 – Bu yönergenin amacı Türkiye Barolar Birliği Adli Yardım Yönetmeliği’nin hükümleri çerçevesinde Samsun Barosu Adli Yardım kurulunun yapısı, toplantı yapma şekli, adli yardım başvurularının alınması ve değerlendirilmesi sırasında gözetilecek kurallar, görevlendirmelere ilişkin esaslar, görevlendirilen avukat ve adli yardım talebi kabul edilen başvurucuların yerine getirmesi gereken usul ve esasları düzenlemektir.

KAPSAM

Madde 2 – Bu yönerge adli yardım kurulunun oluşturulması, çalışması, görev ve sorumlukları, denetimi, görevlendirmelerin hangi usul ve şartlarda yapıldığının denetlenmesi, görevlendirilen avukatların göreve ilişkin hususlarda denetimi ile tüm adli yardım görevlendirmelerine ilişkin Samsun Barosu Yönetim Kurulu’nun görev ve yetkilerini kapsar.

ADLİ YARDIM KURULU

I- Kurulun Yapısı

Madde 3 - Adli yardım kurulu başvuru sahibi avukatlar arasından 10 asil ve 10 yedek üye ile Samsun Barosu Yönetim Kurulu tarafından adli yardım kurulundan sorumlu yönetim kurulu üyesinin teklif edeceği en az 10 yıl kıdemli avukatlar arasından Samsun Barosu Yönetim Kurulu tarafından seçilir.

Madde 4 - Adli yardım kurulunda görev yapmak isteyen avukatların Samsun Barosu Yönetim Kurulu’nun yapacağı duyuruyu takiben en geç 10 gün içerisinde yazılı olarak adli yardım kurulunda görev yapmak istediklerini baro sekretaryasına bildirmesi gerekir. Başvuruda bulunan avukatlarda en az 5 yıllık mesleki kıdeme sahip olma şartı aranır.

Başvuruların toplanmasından sonraki ilk yönetim kurulu toplantısında, seçilme yeterliliğine adaylar arasından kura çekmek sureti ile önce asil sonra yedek üyeler tespit edilir.

III- Görev Süresi

Madde 5- Adli yardım kurulunun görev süresi Samsun Barosu Yönetim Kurulu’nun görev süresi ile sınırlıdır. Ancak yeni kurul oluşturuluncaya kadar yapılması gereken acil ve günlük işlerin tamamlanması mevcut kurulun sorumluluğu dahilindedir.

IV- Başvuru Alma ve Toplantı Günleri

Madde 6-  Adli yardım kurul başkan ve üyelerinin belirlenmesinden sonraki ilk cuma günü toplanarak organlarını belirler.

Organların belirlenmesinden sonra alfabetik sıraya göre başvuruları almak üzere üyelere ait nöbet listesi oluşturulur. Adli yardım kurulu başkanı tutulacak bu nöbetten muaftır.

Başvuru sahipleri ile yapılacak görüşmeler ve bu görüşmelerin tutanak altına alınması pazartesi ve çarşamba günleri 13.30 -16.30 saatleri arasında adli yardım bürosu toplantı salonunda yapılır. Başvuruların alınmasını takiben de cuma günleri taleplere ilişkin değerlendirmeler yapılır.

V-  Nöbete ve Toplantılara Katılma:

Madde 7- Adli yardım toplantılarına tüm kurul üyelerinin katılması gereklidir. Geçerli bir mazereti olmaksızın üst üste iki toplantıya katılmayan üye ile görev süresi boyunca toplamda beş toplantıya katılmayan üyenin adli yardım kurul üyeliği görevi sona erer. Bu durumun oluşması halinde kurul başkanı durumu derhal yönetim kuruluna bildirir ve yönetim kurulu tarafından yedek üye listesindeki ilk kişi asil üyelik için görevlendirilir.

Yine nöbet günü geçerli bir mazereti olmaksızın başvuru almak için hazır bulunmayan üyenin adli yardım kurulu üyeliği sona erer. Bu durumun oluşması halinde kurul başkanı durumu derhal yönetim kuruluna bildirir ve yönetim kurulu tarafından yedek üye listesindeki ilk kişi asil üyelik için görevlendirilir.

Adli yardım başvurularının alınmasında staj komisyonu ile yapılacak ortak çalışma kapsamında bir veya iki stajyer avukat da görüşmelerde hazır bulundurulabilir.

VI- Huzur Hakkı

Madde 8 - Adli yardım kurulunda görev yapan başkan ve üyeler, adli yardım görevlendirme listesinden çıkarlar. Buna karşılık kurulda görev yapan başkan ve üyeler, alfabetik sıra ile her hafta bir üye görev alacak şekilde, yapmış oldukları bu göreve karşılık asliye hukuk mahkemesi seviyesinde bir görev alırlar.

Adli yardım kurulu üyelerinin almış oldukları bu görevlere ilişkin ödemeler, ancak görevlendirme tarihine göre ödeme sırası geldiğinde yapılır.

VII- Görevlendirme

A- Genel Olarak

Madde 9 – Görevlendirmeler yapılırken, başvuru sahiplerinden öncelikli olarak Türkiye Barolar Birliği Adli Yardım Yönetmeliği’nin hükümlerine göre istenilen bilgi ve belgeler talep edilir. Adli Yardım Kurulu, belgelerin temininden sonra istemin haklılığı konusunda uygun bulacağı araştırmayı yapar, gerektiğinde karar verir.

Bu karar verilirken Türkiye Barolar Birliği Adli Yardım Yönetmeliği’nde gösterilmeyen durumlarda genel hükümlere göre durum değerlendirilmesi yapılır. Bu değerlendirme yapılırken 6100 sayılı hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 334. maddesi gerekçesinde belirtilen “Adli yardımdan yararlanabilme koşulları, yoksulluk ve haklılıktır. Yoksulluk, tamamen fakr-u zaruret içinde bulunmak şeklinde anlaşılmamalıdır. Kendisi ve ailesinin normal geçimini sağlayacak kadar mal ve haklara veya gelire sahip olan bir kişinin, açmak zorunda kaldığı bir dava veya kendisine karşı açılan bir dava sebebiyle yapmak zorunda kalacağı harcamaları, kendisi ve ailesinin geçimini önemli ölçüde zora düşürmeksizin karşılama gücünden yoksun olan kişilerin de adli yardımdan yararlanmaları icap eder. Haklılık koşulunun varlığı konusunda ise yaklaşık ispat Ölçüsünde hâkimde bir kanaatin oluşması gerekir. Talepte bulunan kişinin baştan açıkça haksız görülmüyor olması da, adli yardımın koşulu olan haklılığın ispatı için yeterli sayılabilir.” düzenlemesi göz önünde tutulmalıdır.

 Bu araştırmada Kamu ve Özel Kurum ve Kuruluşları Adli Yardım Büro ve Temsilciliklerine yardımcı olurlar.

Madde 10 - Görevlendirmeyi takiben başvuru sahibi, görevlendirilen avukata, yönetmelik hükmü gereğince tebliği izleyen 15 gün içerisinde müracaat etmelidir.

Görevlendirilen avukata yasal süresi içerisinde müracaatını yapan başvuru sahibi, vekâletname ile hukuki yardıma konu talebi ile ilgili evrak ve varsa dava masraflarını verdiğine ilişkin bir teslim belgesini adli yardım bürosuna ibraz etmek zorundadır. Aksi takdirde başvuru sahibinin başvurusuna ilişkin gerekli görüşmeleri başlatmadığı ve ilgili evraklarını teslim etmediği kabul edilir.

Madde 11 - Görevlendirilen avukatın, başvurucunun yasal süresi içerisinde kendisine müracaat etmemesi halinde görevi iade süresi, 15 günün bitiminden itibaren, en fazla 60 gün olup; haklı bir mazereti olmaksızın bu sürenin geçirilmesi halinde iade hakkı ortadan kalkacaktır. İade hakkı ortadan kalkan avukat, bu görev karşılığı yeniden görevlendirme talep edemeyeceği gibi bu görev için almış olduğu görev puanının silinmesini de isteyemez.

Madde 12 -  Adli yardımdan görev alan avukat, görevlendirmeye ilişkin ücretini baro tarafından kendisine bildirim yapıldığında fatura kesmek sureti ile alır. Ödeme dönemine ilişkin evraklar istenildiği halde getirmeyen avukat, takip eden ödeme döneminde evrak getirmesi halinde en fazla iki evrakına ilişkin ödeme alabilir.

Madde 13- Adli yardımdan görev alan avukatlar almış oldukları görevlere ilişkin her türlü gelişmeyi (davanın açılması, celseye girilmesi, duruşma zaptının bir örneğinin adli yardım kuruluna bildirilmesi vb) vakit geçirmeksizin adli yardım kuruluna bildirmek zorundadır.

Adli yardım kurulu bildirim yapılmadığını tespit ettiği avukatlara bir yazı ile durumu bildirerek eksik evrakların getirilmesini ister. Bu yazının tebliğinden itibaren 30 gün içerisinde evrakları getirmeyen avukat, mevcut eksiklikler tamamlanıncaya kadar görev listesinde pasif hale getirilerek kendisine yeniden görevlendirme yapılmaz.

Madde 14 –  Başvuru sahiplerinin başvuru sırasında bildirmiş oldukları iletişim bilgilerinde meydana gelen değişiklikleri derhal adli yardım bürosuna bildirmesi gerekir. Yapılmayan bildirimlerden kaynaklı oluşabilecek gecikmelerden adli yardım bürosu ve görevlendirilen avukat sorumlu tutulamaz.

VIII-İlçe Temsilciliklerinin Oluşumu ve Denetlenmesi

Madde 15- İlçe Temsilciliğinde görev yapmak isteyen avukatların, Samsun Barosu Yönetim Kurulu’nun yapacağı duyuruyu takiben en geç 10 gün içinde yazılı olarak başvurarak Adli Yardım Kurullarının İlçe Temsilciliğinde görev yapmak istediklerini bildirmeleri gerekir. Başvuruda bulunan avukatlarda en az 5 yıl mesleki kıdeme sahip olma şartı aranır.

Başvuruların toplanmasından sonraki ilk yönetim kurulu toplantısında, seçilme yeterliğine sahip adaylar arasından, kura çekmek suretiyle önce asil ve sonra yedek üye tespit edilir. Avukat sayısının 50’den fazla olduğu ilçe temsilciliklerinde adli yardım kurulu 3 asil, 3 yedek üye seçimi ile oluşur. Diğer ilçe temsilciliklerinde bu sayı 1 asil, 1 yedek üye şeklindedir. Başvuru olmaması halinde, üyeler, Baro Yönetim Kurulu tarafından atanır.

Adli yardım ilçe temsilcilerinin görev süresi Samsun Barosu Yönetim Kurulu’nun görev süresi ile sınırlıdır.

Madde 16-  İlçe Temsilcilikleri tarafından yapılan işlemler, her sene itibarıyla, ilgili Yönetim Kurulu üyesi vasıtasıyla Baro tarafından denetlenir.

B- Görevlendirmenin Yapılması

Madde 17 - Adli yardım görevlendirmelerinde otomatik avukat atama sistemi kullanılacaktır. Otomatik atama sisteminde kullanılacak otomasyon sistemini baro yönetim kurulu belirler.

Madde 18 - Samsun Barosu levhasına kayıtlı olan tüm avukatlar görev listesine yazılır. Ancak sistem kurulurken, bu avukatlardan, mevcut adli yardım listesinde yazılı olan avukatların durumu aktif; diğerlerinin durumu pasif olarak belirlenir.

Madde 19 - Adli yardım kurulu üyelerinin huzur hakkı olarak aldıkları görev atamaları, AYAS sistemi dışında haricen yapılacaktır. Kurul üyelerinin kurulda görev yaptıkları süre içerisinde huzur hakkı olarak aldıkları görevlendirmelere ilişkin puanlar mevcut puanlarına eklenmez. Kurul üyelerinin ve ilçe temsilcilerinin Kurulda görev yaptıkları süre içerisinde huzur hakkı olarak aldıkları görevlendirmelere ilişkin puanlar için ayrı bir liste yapılacaktır. Kurul üyeliği sona eren üyenin, yeniden adli yardım listesinde aktif hale gelmesi durumunda listeden çıkmadan önceki puanı ile listeye yazılır.

Birbirleriyle bağlantısı olan başvurularda önceden görevlendirilen avukatın yeniden görevlendirilmesi zarureti var ise sisteme adli yardım kurulu kararıyla elle giriş yapılabilir.

Bunların dışında kalan tüm işlemler için AYAS sistemine baro personelinin veya adli yardım kurulunun elle bir müdahalesi olmayacaktır. Yukarıdaki fıkra dışında elle müdahalenin gerekmesi halinde ise adli yardımdan görevli yönetim kurulu üyesinin bilgilendirilmesi ve yönetim kurulu kararı ile bu işlem gerçekleştirilebilecektir.

Madde 20- Adli Yardım İlçe Temsilcilerinin huzur hakkı, görev alma süresi bakımından, kurul üyelerinin süre döngüsüne tabi olacaktır.

Madde 21 - AYAS sisteminde kayıtlı tüm avukatların puanları sisteme giriş yapan diğer avukatlara da açık olacaktır.

Madde 22 - AYAS sistemine ilişkin şikayet ve talepler ilk önce Adli Yardım Kurulu tarafından incelenecek ve karar verilecektir. Ancak şikayet ve talep konusunda bir tereddüt yaşanması veya verilecek karar yönetmelik hükümleri doğrultusunda baro yönetim kurulu tarafından yerine getirilmesi gerekli işlemlerden birisi ise konu derhal bir rapor ile birlikte yönetim kuruluna gönderilecektir. Rapor konusu hakkında 1 ay içinde karar verilir ve netice kurula bildirir.

Madde 23 -  Görevlendirmede esas, görev yazısının başvurucuya ve avukata tebliğidir.  Adli yardım bürosu tarafından görevlendirilen avukat AYAS sistemi tarafından sadece bilgilendirme amacıyla aranacaktır. Görevlendirilen avukata, sistem tarafından herhangi bir nedenle ulaşılamaması halinde dahi avukat görevi kabul etmiş sayılır.

Madde 24- Listeye yeni giren avukat listeye ortalama puandan giriş yapacaktır.

VIII- Yürürlükten Kaldırılan Hükümler

Madde 25- Bu yönetmeliğin yürürlüğe girmesi ile Samsun Barosu Yönetim Kurulunca ve ilgili komisyonunca daha önce Adli Yardım hizmetlerine ilişkin olarak kabul edilip yürürlüğe konulan diğer tüm yönetmelikler, yönergeler ve talimatlar yürürlükten kaldırılmıştır.

IX- Uygulama ve Yürürlük

Madde 26- Bu yönetmelik Samsun Barosu Genel Kurulu’nda kabul edildiği tarihte yürürlüğe girer.

Madde 27- Bu yönetmelik hükümleri Samsun Barosu Yönetim Kurulu tarafından yürütülür. 

Geçici Madde – İşbu yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden itibaren, Adli Yardım Kurulu’nun oluşmasını takiben en geç 15 gün içerisinde AYAS uygulamasına geçilir.

AYAS uygulamasına geçildikten sonra geçmiş dönemlerde adli yardım hizmeti veren avukatların puanlama yöntemi Adli Yardım Kurulu’nun önerisi üzerine Samsun Barosu Yönetim Kurulu tarafından belirlenir.